Table of Contents
1. Tại sao phải đọc sách?
Nói chuyện đọc sách, bàn dân thiên hạ hay bàn tán rằng, à… theo báo này báo kia viết rằng người Việt Nam ít đọc sách, thậm chí không thèm đọc sách, còn có thống kê chi tiết nói rằng 1 năm đọc được khoảng 4,2 cuốn trong đó 2,3 cuốn là SGK (*1)
Nhưng xin thưa đó là cái nhìn đúng nhưng phiến diện, họ chỉ nhìn bề nổi mà không biết, thứ nhất không lẽ tui đọc sách phải đi báo cáo cho mấy người thống kê hay sao, thứ hai điều kiện văn hóa xã hội có thuận lợi để ủng hộ số đông việc đọc sách không.
Sự thật rằng, đây đó vẫn còn những bạn trẻ, các bác lớn tuổi, mọi lưới tuổi, cả nam lẫn nữ vẫn đang lưới tiki hay lên amazon kindle hay là lượn vòng những nhà sách cũ say mê tìm những cuốn sách hay để thưởng thức. Lại nói đến chuyện so sánh với nước ngoài (chuyện gì người mình cũng có thể lấy VN ra làm đề tài so sánh vs Mỹ nè, Anh nè,…), nhìn vào sân bay là biết ngay dân châu Á hay châu Âu/Mỹ do thường họ thường đeo tay nghe và chăm chú vào sách, còn dân châu Á thì hay chăm chăm vào điện thoại lướt facebook hay coi youtube 🙂 Vậy giờ sao, so sánh đó đúng hay sai. Mình xin thưa đúng nếu bạn nhìn vào bề ngoài.
Nhớ khi còn nhỏ, nhà không có điều kiện, thấy bất cứ thứ gì là mình ngấu nghiến đọc cho bằng được, tuổi nhỏ rất thích khám phá những thứ mới lạ, mình tin rằng đa số bọn trẻ cũng vậy, từ truyện tranh, báo tuổi trẻ cũ đến cả đọc trước sách giáo khoa năm sau khi mới kết thúc năm học do ba đi mượn được mặc dù không hiểu gì. Ở quê, sách là thứ gì đó rất quý, người lớn chỉ chăm chú việc học cho con, họ chủ yếu mua SGK/ sách tham khảo, không ai khuyến khích con em mình đọc sách khác cả, đọc truyện tranh thì sometimes phụ huynh lại còn không phép do ảnh hưởng tới việc học, có người còn cho rằng đọc nhiều sẽ hay hổng mắt trẻ (người ở quê bạn ơi). Nhiều lúc bạn muốn đọc sách thì vào thư viện trường toàn sách tham khảo, hoặc sách gì cao siêu mà bọn con nít không thể hiểu được, đâu đó không thấy xuất hiện Harry Potter, Chúa tể những chiếc nhẫn, hay thậm chí là Tây Du Kí hay tiểu thuyết phim chưởng Kim Dung đâu cả, sách ngữ văn thì toán trích dẫn xong bắt phân tích, trong khi toàn bộ tác phẩm thì cực kì hay mà giáo viên làm cho học sinh học, sao này nghe đến tên cũng không thấy gì thêm húng thú. Đó là chuyện nhưng năm 2000, giờ thì sao, sách vẫn không thấy đâu, phụ huynh lại bắt đầu chăm chú vào smart phone/ Ipad, làm cho trẻ cũng bắt chước theo.
Hoàn cảnh xã hội, quán cà phê, quán nhậu cực kì nhiều (mình không có ý phê phán, tại vì bạn sẽ kinh doanh theo hình thức này sẽ thực tế hơn là kinh doanh sách), tiệm sách cũ, nhà sách thì thưa thớt, thư viện phường, thành phố thì không biết nằm ở chỗ nào, cho hỏi vậy sao bọn trẻ tiếp cận được.
Bạn sẽ hứng thú ngồi lướt facebook, mở youtube hay Netflix hay dạo quanh phố tìm quán cafe ngồi tám vs bạn bè vẫn sướng hơn nhiều khi ngồi nhà cầm quyển sách đọc, vừa đau lưng vừa chán. Vậy câu hỏi đặt ra là, tại sao ai cũng ra rả là nên đọc sách, ??? vậy lợi ích là gì, cách đọc thế nào và những sách gì nên đọc??
1.1 Mang lại kiến thức, kỹ năng:
Sách mang đến cho bạn kiến thức, kỹ năng với một chi phí thấp + tối ưu nhất nếu bạn muốn chuyên sâu vào một lĩnh vực nào đó. Bạn không cần phải bỏ ra một số tiền quá lớn để đăng kí đi học những kiến thức, kĩ năng này nếu điều kiện không cho phép. Có vô vàn sách về mọi lĩnh vực trong đời sống, cùng với những chuyên gia đầu ngành cho lĩnh vực đó. Nếu không có điều kiện để học trực tiếp từ họ, cách tốt nhất là hãy đọc sách họ viết.
Đó là nói về kiến thức, vậy kĩ năng thì sao, thật ra kỹ năng đòi hỏi bạn phải trôi luyện và thực hành, nhưng vẫn cần có kiến thức trước đã, và đọc sách giúp được điều đó. Kỹ năng, tiếng anh là skill, tiếng hán nghĩa là có năng lực chuyên môn, hoặc tài năng trong một lĩnh vực nào đó.
Ngày nay công nghệ kĩ thuật phát triển cực nhanh, nếu bạn không học thì sẽ xã hội đào thải, nhưng ví dụ, bạn làm công sở, ngày 8h về nhà còn cơm nước, vợ con vậy thời gian đâu bạn đi học thêm để phát triển, xin thưa “sách”.
1.2 Giải trí/ Xả stress/ Nghỉ ngơi:
Sách mang lại kiến thức, kĩ năng vậy còn giải trí thì sao. Mình dg bàn đến truyện, tiểu thuyết, và hàng loạt các thể loại từ thơ văn việt nam đến châu Âu châu Mỹ. Đọc sẽ giúp bạn chill và xả stress sao một tuần làm việc mệt mỏi, chỉ cần một tách cà phê hay trà, ngồi bên hiên cửa sổ, cầm một cuốn sách về tình yêu cũng đủ làm cho chúng ra sướng cả ngày :))
Nếu nói nghe nhạc xem phim là một hình thức giải trí, thì mình xin nói rằng đọc sách vừa giải trí vừa mang lại kiến thức cho bạn lúc rảnh rỗi.
1.3 Cải thiện trí nhớ:
Đọc Tam Quốc Chí bao nhiêu câu chuyện vs bao nhiêu ông tướng đã xảy ra, từ hoạt động cho đến tính cách, nói thì mình không thể nhớ hết 100% nhưng cơ bản mình có thể chém gió được với bạn bè hoặc tham gia các cuộc hội thoại liên quan một cách nhanh chóng.
1.4 Cải thiện khả năng viết lách
Bạn thấy lợi ích này không quan trọng, do ngày nay không việc gì phải viết nhiều, nhưng nếu bạn làm việc văn phòng, soạn email, cho đến tán gái trên facebook, nếu không có khả năng viết thì làm sao hoàn thành trơn tru được.
1.5 Tăng sự tập trung và óc tưởng tượng
Không giống như quen phim hay nghe nhạc, bạn có thể chill mà không cần tập trung, chỉ càn ngồi nghe và xem. Nhưng sách không phải vậy, bạn cần phải tập trung mới biết được nội dung sách nói gì.
Óc tưởng tượng là một trong những khả năng tạo nên khác biệt của con người, giúp con người phát minh ra những công cụ chỉ có trong tưởng tượng. Viẹc đọc sách sẽ giúp bạn mở rộng trí tưởng tượng của mình hơn.
2. Nên đọc sách gì?
Có nhiều thể loại sách khác nhau, từ chuyên môn như kĩ thuật, âm nhạc, lịch sử, đến tiểu thuyết vừa trinh thám, tưởng tượng,…. Thể loại có thể nói bao la, bát ngát. Vậy nên đọc sách nào. Câu trả lời là tuỳ thuộc vào bạn. Bạn cần gì?
Ngày nay việc tìm kiếm thông tin nên google cực kì đơn giản, nếu bạn không biết có những loại sách gì cứ lên google gõ từ khoá “sách hay nên đọc”, hoặc nếu biết tiếng anh thì “best books everyone should read one time in their life…”. Sách chuyên môn bạn cứ tìm về lĩnh vực mình cần, ví dụ mình đang muốn tự học piano, mình sẽ tìm hiểu như sau “best book for self learning piano“, hoặc “sách hay cho việc tự học piano”.
Có vô số nguồn bạn có thể tìm được sách, từ miễn phí đến có phí, nhưng nếu có điều kiện, mình khuyên bạn nên mua sách bản quyền, thứ nhất giúp tác giả cũng như bước đầu ý thức về việc tôn trọng công sức của người khác, thứ 2, tiền bạn bỏ ra bạn sẽ phải bỏ công để thu lại từ nó. Từ đó sẽ giúp bạn trân trọng, cũng như ra công để học hỏi từ cuốn sách đó hiệu quả hơn.
3. Cách đọc sách hiệu quả:
Có nhiều tips cho việc đọc sách hiệu quả. Đầu tiên, muốn đọc sách ban phải có sách đã, kể cả sách giấy, kindle, hay file pdf trên máy tính hoặc ipad/điện thoại. Sau đó bạn đọc sơ review trên mạng xem nhận xét mọi người cũng như tóm tắt quyển sách đó như thế nào. Nếu là sách chuyên môn thì bạn tra mục lục tìm phần mình cần xem. Đa số sách tiếng anh chuyên môn sẽ có tóm tắt đầu và cuối mỗi chương, cũng như câu hỏi để tóm tắt ý của nguyên chương đó.
Truyện hay tiểu thuyết thì bạn cứ chậm rải từ từ mà chill với nội dung sách, không có gì phải vội.
Có một ý từ Bill Gates mà mình thấy rất hay, đó là khi đã bắt đầu, bạn phải chính mình kết thúc nó (và mình khuyên là áp dụng vs những quyển sách hay, còn sách dỡ mình khuyên là nên dẹp ngay từ đầu).
Nên note lại ý hay trên sách, nhiều bạn sợ sách dơ hay bẩn. Xin thưa, mua sách là để đọc và học từ nó không phải để trưng bày, nên bạn cứ tự do mà viết vẽ trên đó 🙂 Cho kindle hay ipad vẫn có chức năng note khi đọc bạn có thể tự do note như sách giấy.
Nếu đọc một cuốn sách khó nhằng đầy những thuật ngữ mà bạn không rõ, cứ tự do vừa tra google vừa đọc, không sao cả.
Cuối cũng là nên viết hay tóm tắt lại sao khi đọc xong một quyển sách, điều này giúp mình thống kê lại nhưng gì học được đồng thời sao này khi cần có thể dở lại xem một cách nhanh chóng nhất.
4. Sách giấy hay sách điện tử
Mình thấy kindle khá hay, nhất là đối với sách tiếng anh mua trên amazon, có giải thích nghĩa cho từ khó giúp mình dễ đọc và theo dõi hơn mà không cần tra từ điển.
Ipad hoặc table có hai cái khó, 1 là bạn không đọc lâu được do mõi mắt, hai là dễ bị sao nhãng bởi những thứ khác.
Sách hay thì tối ưu nhất, nhưng bạn nên tìm chỗ nào có ánh sáng để đọc, sách mà dầy và nặng quá thì nên đọc ebook sẽ tối ưu hơn.
Trên đây là ý kiến của mình về việc đọc sách, hy vọng các bạn ủng hộ 🙂